طعمه خواری گرگ (canis lupus) از دام اهلی و اثر آن بر نگرش و اقتصاد مردم محلی در پناهگاه حیات وحش انگوران، استان زنجان

گرگ canis lupus در ایران به واسطه طعمه خواری از دام اهلی، از دیرباز در تعارض با دام داران سنتی قرار داشته است. از این رو نگرانی هایی نسبت به پیامدهای منفی این تقابل بر بقای بلندمدت جمعیت های گرگ در کشور وجود دارد. مطالعه حاضر در فاصله مهر 1388 تا خردادماه 1390 با هدف ارزیابی تعامل گرگ و مردم محلی در پناهگاه حیات وحش انگوران انجام گرفت. به منظور ارزیابی نگرش مردم محلی نسبت به گرگ و بررسی خسارت های ناشی از این گوشت خوار، به کمک پرسشنامه های تخصصی با 100 نفر از ساکنان مصاحبه شد. سپس این داده ها با نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل سرگین های جمع آوری شده گرگ از منطقه مورد مطالعه، مقایسه شد. 63% افراد مصاحبه شده، تجربه حمله گرگ به دام های خود را در فاصله این مطالعه داشتند. با وجود آن که 59% دام داران شرکت کننده در این مطالعه، گرگ را دشمن اصلی دام خود می دانستند؛ مجموع ضرر نقدی واردآمده از سایر عوامل (مانند بیماری و حوادث) به دام آن ها بیش از 3/5 برابر تلفات ناشی از حملات گرگ بود. هم چنین تجزیه و تحلیل 20 سرگین گرگ نشان داد که غذای اصلی گرگ های پناهگاه حیات وحش انگوران در بازه این مطالعه، گراز (61/3% زی توده مصرفی) بوده است. بقایای دام اهلی نیز در سرگین ها قابل توجه بود (41/4% زی توده مصرفی). در مجموع به نظر می رسد که تعارض گرگ با مردم محلی ساکن در پناهگاه حیات وحش انگوران در سطح بحرانی قرار نداشته است. با این وجود، باید اقدامات مدیریتی در جهت کاهش تنش دام داران با گرگ در نظر قرار گیرد.